De overstap naar het onderwijs blijkt voor veel zij-instromers intensief en uitdagend. Niet alleen is moeilijk te voorzien wat er allemaal op de zij-instromer af gaat komen, maar ook wie de collega’s zijn die ondersteuning kunnen bieden.
Praatplaat
Om deze reden heeft een werkgroep bestaande uit Opleidingsscholen VO en de daarbinnen samenwerkende scholen, schoolbesturen en instituten een praatplaat ontwikkeld waarmee VO-scholen en zij-instromers beter wegwijs worden gemaakt op dit gebied, en zij beter in staat worden gesteld om het zij-instroomtraject succesvol af te ronden.
In de onderliggende presentatie is per betrokkene uitgewerkt welke taken en verantwoordelijkheden deze heeft. Ook staat de uitwerking bomvol adviezen uit de praktijk. Zo is bijvoorbeeld de direct leidinggevende vanaf het begin betrokken bij het aanstellen van een zij-instromer*. Zorgt deze voor een warm bad en neemt het team daarin mee. Ook organiseert deze de intensieve begeleiding** bij aanvang en voor de periode daarna. In gesprek met de zij-instromer zal op de locatie toegelicht worden welke collega welke rol heeft. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van het in te vullen vel.
De samenwerkende partners in dit project streven hiermee niet alleen naar een vergroting van de instroom voor o.a. de tekortvakken in het Voortgezet Onderwijs, maar bovenal naar een succesvolle instroom waarmee we deze waardevolle doelgroep weten te behouden voor het onderwijs.
Lancering
Het onderwijscafé van 8 mei 2025 droeg het thema ‘Zij-instromers in het onderwijs’. Hierin werd de tool gepresenteerd door de werkgroep, en won zij informatie in bij de aanwezigen over de wijze waarop er gebruik van deze plaat kan worden gegenereerd in de VO-scholen in de Onderwijsregio Haaglanden.
Samenwerkende partners
Deze praatplaat en de onderliggende presentatie zijn ontwikkeld in de Onderwijsregio Haaglanden. De werkgroep bestaat uit Opleidingsscholen voor VO in de Onderwijsregio Haaglanden (OSH, NOD Haaglanden, HOS, 4OLS, Haags Inductie Programma, ODW) en de daarbinnen samenwerkende scholen, schoolbesturen en instituten (Hogeschool Rotterdam/IvL, Universiteit Leiden/ICLON, TU Delft/SEC). De Rode Loper fungeerde als klankbord voor dit project.
Het gebruik van deze materialen in andere regio’s wordt aangemoedigd!
* Definitie van een zij-instromer in het vo
We verstaan onder zij-instromers: onbevoegde leraren met een aanstelling en geen of weinig lesgeefervaring. Dit is dus niet hetzelfde als de startende docent, want die hebben een bevoegdheid. Deze zij-instromers, ook wel carrièreswitchers genoemd, kunnen de school binnenkomen als ze gestart zijn met een opleiding, of pas na een aantal maanden een opleiding starten. Ze kunnen ZIB-ers zijn (zij-instroom in beroep met subsidie) of zij-instroom zonder subsidie.
** Intensieve begeleiding (eerste 2 maanden van de aanstelling):
25-50% van alle lessen die de zij-instromer geeft samen voorbereiden, observeren of co-teachen en nabespreken. Deze begeleiding is algemeen didactisch en gericht op interactie met leerlingen, dus hoeft niet vakspecifiek te zijn. Het kan een begeleider van hetzelfde vak betreffen of een ander vak. Ook is bijvoorbeeld dubbele bezetting denkbaar.